16-APR-2020 - Jaarlijks worden tientallen tot honderden dode palingen aangetroffen op de strandjes en kribvakken langs onze rivieren. Ze hebben wonden die eruit zien alsof de vissen ‘geknakt’ zijn en worden daarom ook wel ‘knakalen’ genoemd. Op zich een grappige naam, voor een niet zo grappig fenomeen. Onbekend is wat de oorzaak is en hoe deze sterfte, bij de sterk bedreigde soort, voorkomen kan worden.
RAVON en Sportvisserij Nederland zijn op zoek naar hulp voor het oplossen van dit knakaalmysterie. Onderzoek toont aan dat dergelijke verwondingen alleen machinaal veroorzaakt kunnen zijn. Dit kan doordat alen en andere vissen terechtkomen in de schoepen van gemalen, waterkrachtcentrales en/of scheepsschroeven. We weten echter niet welke van deze factoren, of combinatie ervan, de oorzaak is van de palingen die dood langs de Nederlandse rivieren worden aangetroffen. En alleen als we weten wat de oorzaak is, kunnen we werken aan het voorkomen ervan.
Waarom de paling beschermen
Alhoewel de paling een erg lekker visje is, en je ze nog steeds ‘gewoon’ kunt kopen bij de visboer, moeten we alle zeilen bijzetten om de paling beter te beschermen. De paling heeft al tien jaar de status van ‘ernstig bedreigd’. De cijfers liegen er niet om:
in 2018 bedroeg de glasaalintrek slechts 1,9 procent van de glasaalintrek zoals die bekend was uit de jaren 1960-1979 (pdf; 0,5 MB). Deze drastische afname betekent dat elke onnodige sterfteoorzaak aangepakt moet worden binnen Europa. En dat lukt alleen als we voldoende gegevens en kennis hebben van de aantallen, de locaties, en de omstandigheden waaronder deze vissen worden aangetroffen langs de oevers van onze rivieren.
Knakaal gevonden langs de Waal
Oplossen knakaalmysterie
RAVON en Sportvisserij Nederland willen de komende jaren zoveel mogelijk knakalen tellen en fotograferen. Door de beschadigingen op de foto’s te bestuderen en te kijken naar de riviertrajecten en de periode in het jaar waarbinnen ze worden aangetroffen, hopen we het knakaalmysterie op te lossen. Voor dit onderzoek zijn ruim achthonderd strandjes geselecteerd langs de Boven-Rijn, Waal en Boven-Merwede.
Vrijwilligers gezocht
Het is een enorme klus om de honderden strandjes langs de Boven-Rijn, Waal en Boven-Merwede af te speuren. Daarom zijn we dringend op zoek naar vrijwilligers die mee willen helpen! Lijkt het je leuk om eens per maand (of vaker) te struinen langs de oevers van deze rivieren, meld je dan aan via
Ravon.nl/knakaal. Alle deelnemers ontvangen een onderzoekskit en de veldhandleiding. Het invoeren van gegevens gaat eenvoudig via ons online invoerportaal en als je vragen hebt, helpen we je op weg.
Losse waarnemingen
Ook losse waarnemingen of waarnemingen langs andere rivieren van knakalen of andere beschadigde vissen zijn waardevol en ontvangen we graag. Deze kun je doorgeven via
Waarneming.nl (gedrag: aangespoeld),
Telmee.nl (doodsoorzaak: onbekend) of door
ons een e-mail te sturen. Naast de locatie ontvangen wij graag foto’s (boven, onder, beide flanken) van de aal, met een meetlat/voorwerp ernaast zodat de lengte te bepalen is.
Social distancing
Vanwege de coronapandemie vragen we iedereen die meedoet aan het onderzoek de maatregelen van de overheid in acht te nemen.
Dit onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt met geld van de Nationale Postcode Loterij en
Groen Blauwe Rijn Alliantie (INTERREG, provincie Gelderland en Ministerium für Wirtschaft, Innovation, Digitalisierung und Energie des landes Nordrhein-Westfalen).
Journalisten en media kunnen contact opnemen met projectleider
Niels Brevé